Những rủi ro thường gặp trong tài chính doanh nghiệp
Theo từ điển Tiếng Việt phổ thông,
“rủi ro là điều không lành mạnh, không tốt bất ngờ xảy ra”. Vậy, rủi
ro trong tài chính là “những điều không lành mạnh, không tốt, bất ngờ
xẩy ra trong quản trị kinh doanh doanh nghiệp”. Khoa học về quản trị kinh doanh
trong doanh nghiệp (TCDN) và tổng kết từ thực tiễn đã cho thấy, rủi
ro trong TCDN luôn luôn gắn liền với tình trạng lạm phát trong nền
kinh tế và gồm có:
Một là, rủi ro về cân đối dòng tiền (quản trị kinh doanh)
Các luồng tiền vào doanh nghiệp (dòng
thu) và các luồng tiền ra khỏi doanh nghiệp (dòng chi) diễn ra một
cách thường xuyên liên tục. Trên thực tế, tại những thời điểm nhất
định có thể xảy ra, hiện tượng lượng tiền vào doanh nghiệp (số thu)
nhỏ hơn lượng tiền ra khỏi doanh nghiệp (số chi) đến hạn. Khi đó, tình
trạng mất cân đối về dòng tiền đã xẩy ra. Sự mất cân đối này tiềm ẩn
một rủi ro lớn đối với hoạt động kinh doanh. Do thiếu tiền, việc mua
nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu... phục vụ cho sản xuất kinh doanh
có thể bị dừng lại, dẫn đến ngừng sản xuất, kinh doanh; tiền lương
của công nhân và các khoản vay (nếu có) không được trả đúng hạn ảnh
hưởng lớn tới uy tín của doanh nghiệp, v.v...
Sự mất cân đối dòng tiền được chia
thành: mất cân đối tạm thời và mất cân đối dài hạn. Có thể nói, ở bất
kỳ doanh nghiệp nào cũng xảy ra mất cân đối tạm thời do việc thu hồi
các khoản nợ phải thu không đúng kế hoạch; việc góp vốn không được
thực hiện đúng cam kết... Mất cân đối tạm thời về dòng tiền có thể
khắc phục được bằng nhiều biện pháp và hậu quả thường không lớn. Mất
cân đối dài hạn xảy ra do những nguyên nhân quan trọng như: phần định
phí trong tổng chi phí của doanh nghiệp quá lớn; vốn lưu động tự có
quá ít; nợ khó đòi tăng lên; doanh thu chưa bù đắp đủ các khoản chi
phí thường xuyên, v.v… Khi lạm phát xảy ra trong nền kinh tế, do tác
động dây chuyền giữa các doanh nghiệp, số nợ phải thu, đặc biệt là nợ
phải thu khó đòi tăng lên, mất cân đối tạm thời rất dễ chuyển thành
mất cân đối dài hạn. Mất cân đối dài hạn về dòng tiền có thể làm cho
doanh nghiệp bị phá sản.
Hai là, rủi do về lãi suất tiền vay (quản trị kinh doanh)
Để phục vụ kinh doanh, đầu tư, hầu như
tất cả các doanh nghiệp đều phải sử dụng vốn vay. Do đó, lãi suất
tiền vay - chi phí sử dụng vốn - trở thành bộ phận cấu thành quan
trọng trong chi phí sản xuất kinh doanh và đầu tư của doanh nghiệp.
Khi lập kế hoạch kinh doanh và dự án đầu tư, lãi suất tiền vay đã được
dự tính. Song, có rất nhiều nhân tố nằm ngoài tầm kiểm soát của doanh
nghiệp tác động đến lãi suất tiền vay. Thông thường khi lạm phát xảy
ra, lãi suất tiền vay tăng đột biến. Do đó, những tính toán, dự kiến
trong kế hoạch kinh doanh, đầu tư bị đảo lộn. Một rủi ro lớn đã xảy ra
và ảnh hưởng lớn tới hoạt động kinh doanh. Lượng tiền vay càng lớn,
tác động tiêu cực của rủi ro này càng nghiêm trọng và có thể dẫn đến
tình trạng phá sản doanh nghiệp nếu nó tồn tại trong một thời kỳ dài.
Ba là, rủi ro về sức mua của thị trường (quản trị kinh doanh)
Sức mua của thị trường là nhân tố
quyết định khả năng tiêu thụ hàng hóa của doanh nghiệp và do đó, nó
cũng quyết định dòng tiền vào doanh nghiệp. Song, sức mua của thị
trường lại phụ thuộc vào khả năng thanh toán. Khi lạm phát, giá cả
hàng hóa trên thị trường tăng cao, thu nhập của người lao động và các
tầng lớp dân cư không tăng hoặc tăng chậm hơn chỉ số lạm phát và tất
yếu dẫn đến sức mua giảm. Quan trọng hơn nữa, cơ cấu tiêu dùng cũng
thay đổi. Phần lớn khả năng thanh toán tập trung cho những nhu cầu
thiết yếu. Vì vậy, sẽ có không ít mặt hàng lượng tiêu thụ sẽ giảm đi
đáng kể. Khi đó, rủi ro về sức mua của thị trường đã xảy ra. Nó thể
hiện qua số lượng hàng hóa tiêu thụ được giảm, giá bán không bù đắp
được chi phí sản xuất, kinh doanh.
Bốn là, rủi ro về tỷ giá hối đoái (quản trị kinh doanh)
Là rủi ro xẩy ra khi các giao dịch
kinh tế được thực hiện bằng ngoại tệ và tỷ giá hối đoái biến động theo
hướng làm cho đồng nội tệ bị mất giá. Với những doanh nghiệp sử dụng
nhiều ngoại tệ, khi tỷ giá hối đoái tăng, số lỗ về tỷ giá có thể làm
giảm đáng kể, thậm chí là triệt tiêu toàn bộ lợi nhuận thu được trong
kinh doanh. Đây là rủi ro bất khả kháng của các doanh nghiệp trong một
nền kinh tế nhập siêu với tỷ lệ lớn.
Năm là, rủi ro về khả năng tái đầu tư (quản trị kinh doanh)
Muốn phát triển bền vững, quá trình sản xuất, kinh doanh của
doanh nghiệp phải diễn ra liên tục, vòng sau phải cao hơn vòng trước.
Đó chính là quá trình tái đầu tư. Nguồn vốn để tái đầu tư là quỹ khấu
hao, lợi nhuận thu được từ quá trình sản xuất kia doanh trước đó. Khi
lạm phát xẩy ra, nguồn vốn để tái đầu tư bị giảm đi, thậm chí là một
số âm. Do đó, khả năng tái đầu tư bị triệt tiêu, doanh nghiệp sẽ không
thể hoạt động liên tục, quy mô kinh doanh bị thu hẹp. Nếu điều đó xẩy
ra trong một thời gian dài, doanh nghiệp có thể sẽ "biến mình trên
thị trường. Với những doanh nghiệp đang thực hiện các dự án đầu tư lạm
phát có thể làm cho dự án đầu tư phải dừng lại thậm chí là "nằm chờ
vĩnh viễn" do tổng mức đầu tư tăng đột biến, lãi suất tiền vay tăng
cao, việc vay vốn bị chặn lại...
Tin cũ hơn:
- 02/11/2011 08:42 - Học thiết kế nội thất
- 31/10/2011 13:31 - Thiết kế nội thất chung cư
- 31/10/2011 10:44 - Thiết kế thời trang - mùa giáng sinh
- 28/10/2011 15:06 - Thời trang công sở thu đông 2011
- 27/10/2011 15:20 - Nhà thiết kế là gì?
